HET  BLIJFT  WARM !

Het houdt niet  op met de warme dagen, maar we zitten nu op het kanaal naast de Doubs, die niet meer bevaarbaar is. We vinden een steiger met een grote boom die na vijf uur in de middag voor schaduw zorgt aan boord.  In de verte mensen  zien we mensen de bosjes in duiken, die na een uurtje fris en fruitig weer terug komen!  Een Engelse familie in een huurboot legde aan en in hun gids stond vermeld dat er een goede zwemplek was. Toen ze terug kwamen zijn we op hun aanraden een kijkje gaan nemen. Via een olifantenpaadje kwam je bij  een kleine barrage uit van de Doubs, waar Elsbeth direct met kleren en al  in dook. Ze had geen puf meer om haar badpak te gaan halen van boord.  Opgefrist net als  haar kleren die gelijk  gewassen waren.

 

    OPSTOPPING  IN  DOLE

Amper 20 km op het Canal du Rhône au Rhin was er een tijdelijke vaarstop in Dole. Een grote plataan had een onweersbui niet overleeft en lag overdwars in het kanaal. En dat vlak vóór het weekend.  Het werd druk in de haven. Er kwam zo waar een Nederlands vrachtschip, voor wie ook dit kanaal de enige mogelijkheid was om terug naar Nederland te komen. En het ene motorjacht na het andere met Duitse vlag kwam erbij, komend uit het Mittelmeer op weg naar die Heimat. Twee grote strijkijzers, type Sunseekers legden aan. Naast ons kwam een  Princess 460 met flying bridge met veel kinderzwembadjes en een jacuzzi  gevuld met water en  zestig 5 litervaatjes water aan boord. Anders kon hij niet onder de bruggen door. Het lastige kleinzoontje aan boord begreep niet  waarom hij niet in een zwembadje mocht spelen, net als wij. Aan de andere kant legde een type raceboot aan op weg naar Bonn, komend van Ibiza. Met aan boord een voormalig piloot van de Lufthansa, die over acht dagen beslist in Bonn terug moest zijn, omdat de school van zijn zoon over  acht dagen weer begon. Deze stralende  puber dacht daar trouwens heel anders over, een onmogelijke missie! Na drie dagen was de boom verwijderd en kon iedereen vertrekken. De Princess 460 heeft zelfs de zeer lage TGV-spoorbrug in Mulhouse gepasseerd. We hebben hem nergens langs de kant verlaten zien liggen.

 

               BESANÇON

Deze vroegere hoofdstad van het Departement Franche-Comté ligt aan het Rhone-Rhinkanaal. Nu is dankzij oud-president Hollande  dit departement samengevoegd met Bougogne en heeft Nevers de strijd gewonnen als nieuwe hoofdstad. Er zijn gekanaliseerde stukken, afwisselend met de rivier de Doubs, waar je over vaart. Deze rivier is erg gevoelig voor plotselinge enorme regenbuien. Dan wordt de waterstand zo hoog dat de doorvaart is verboden. In 2016 voer ik daar in een ‘crue’. Achter mij werden toen de deuren van wachtsluizen gesloten en om overstromingen verderop te voorkomen. Er zijn veel ondiepten, aangegeven met groene en rode tonnen, die nauwelijks zichtbaar waren door de hoge waterstand .Dit jaar was het  juist het gebrek aan water dat er voor zorgde dat de tonnen heel goed zichtbaar waren. De Doubs stroomt om de oude binnenstad van Besançon heen als de Griekse letter Omega  ( Ω ).  Je kan ‘de letter volgen’ en erom heen varen of via de horizontale pootjes door een tunnel varen naar de andere kant. De stad zelf was erg druk, ook met vakantiegangers.  We trekken ons dan snel terug aan boord in Coronatijd.  Als je om half tien in de ochtend naar het centrum fietst is het tot 11.00 uur erg rustig. Dat hebben wij een paar keer gedaan. Het centrum en  ook de beroemde Citadel is zeer de moeite waard.

 

             LAPJESDAGEN

 

Het gaat erg warm worden. De dertig + dagen breken aan met temperaturen tot 38 graden.  Het water in de kanalen is bepaald niet schoon dus zwemmen is uit de boze. Je mag in principe overal aanleggen.  Ik kijk op de kaart naar groene gebieden met het woord ‘forêt’ en vaar dan met mijn kompas in zicht om een plek te zoeken met schaduw in de middag.  De zon komt dan rond een uur of negen boven de bomen uit aan de overkant en  verdwijnt rond 2 à 3 uur in de middag achter het groen van veel hoge  bomen. Dat is me dit jaar aardig gelukt. Onze boot wordt volgehangen met lappen tegen de zon. De zonnepanelen zijn blij met 5 uur volle zon. De waterslang wordt op dek gelegd in de zon om af en toe een lauwe douche te nemen. En omdat je in het groen ligt en niet tussen veel steen koelt het in de nacht af tot aangename temperaturen.  Soms blijven we vier dagen liggen op zo’n plek tot de temperatuur gezakt is tot 30-.

 

           SI  PAR  HASARD

 In de buurt van St Jean de Losne (X)  komen met de Saône de waterwegen  2,3,4 en 5  tezamen. Zie vorig verhaal. Vrijwel iedereen die door Frankrijk vaart komt er wel een keer langs.  Je ligt prachtig in de Saône langs de Quai National. Er zijn een aantal restaurantjes met een terras aan de overkant van de weg. Toen wij er voor het eerst kwamen was er de Bar National met een terras in de schaduw dankzij wijnranken. De gemoedelijke sfeer verdween toen er een nieuwe eigenaar kwam en er verrezen twee terrassen aan de overkant van de weg.  Dat gingen andere restaurantjes ook doen. Behalve ‘Si par Hasard’ van Jeanne. Toen wij er 10 jaar geleden voor het eerst waren was er een  alternatief huis/tuinkamerrestaurant, dat zij  vanuit haar huis runde. Slank en met een enorm rastakapsel liep zij toen hoogzwanger daar rond.  Nu is haar dochter 10 jaar en ondanks al het resataurantgeweld om haar heen bestaat  Si par Hasard nog steeds. Het zit elke avond vol. Je kan er koude vlees, vis of vegetarische schotels krijgen. Alles natuurlijk 100% Bio ! Zelfs het bier. Ideaal om op een warme dag daar te eten op het terras op straat vóór haar deur.

 

DE  THUISREIS PLANNEN

 

Door de coronamaatregelen in Frankrijk konden wij pas 3 maanden later naar de boot. Om niet nog zo’n ‘bootloos’ voorjaar mee te maken hebben wij besloten de Gairloch terug naar Nederland te brengen vanuit Chitry ( S ). Naar boven via de Yonne, Seine en Parijs terug naar huis, dat hadden wij al meerdere malen  gedaan.  Op het Canal de la Meuse  (1) waren wij nog nooit geweest. Om daarna verder via de Maas Nederland binnen varen.  Dat werd het plan voor dit jaar. Inmiddels is het eind juli en beginnen in Frankrijk de waterreservoirs van de kanalen leeg te raken. Als eerste ging het Canal de la Meuse ( zie nr 1) dicht…….  Een flinke onverwachte tegenvaller, maar via de Moezel en/of de Saar en na Koblenz via de Rijn naar huis is ook een optie. Snel daarna gingen ook het Canal des Vosges (3) én het Canal entre Champagne et Bourgogne (2) dicht !  N.B. het kanaal dat altijd als eerste gesloten wordt vanwege watergebrek, het Canal du Centre is nog steeds bevaarbaar! Als laatste was er op het Canal de Bourgogne  een vaarstop(4).  Zo bleef er nog maar één vaarweg open, het Canal du Rhône au Rhin (5) naar Mulhouse, dan de Rijn op naar Straatsburg,  Frankrijk weer in en via het canal Marne au Rhin naar het  Saarkanaal en de Saar.  Je kan natuurlijk ook de Rijn verder volgen langs de Lorelei, maar dan ben je zo thuis. En dat is nou ook weer niet de bedoeling !

  UIT  ETEN  IN  CORONATIJD

Dat doe je niet meer zo gauw als vroeger. Ook in Frankrijk. Op het platteland zijn weinig Covid-19 besmettingen, maar moeten de restaurants zich wel aan landelijke voorschriften houden.  Ze doen hun best, maar als twee families die elkaar kennen in hetzelfde restaurants komen, dan wordt iedereen afgezoend en worden de tafels bij elkaar geschoven. Net zoals vroeger  en het wordt gedoogd… In dit soort tenten gaan wij niet eten, de tafels moeten op ruime afstand staan en blijven, dan willen wij het wel proberen.  Zo ook in St Leger sur Dheune aan het Canal du Centre. Ik mocht van de sluismeester op de plaats liggen voor hotelboten, die deze zomer  allemaal in hun thuishaven zijn gebleven. En vlakbij een restaurant dat aan onze eisen voldeed. Een lange trein van tafeltjes langs het water. Helaas, het terras  was die avond ‘complet’. Wijzend naar onze boot, die er vlakbij lag werd aangeboden om de maaltijd aan boord te brengen.  We hebben direct besteld en om 8 uur  werd onze maaltijd  gebracht. In een houten doos van een leverancier.  Op de kaart stonden typisch Franse gerechten in kleine hoeveelheden , in  Spaans tapasformaat.  We zijn heerlijk op ons achterdek, zo coronavrij als maar mogelijk die avond uit eten geweest ! 

 

             WATERGEBREK

Het water in de kanalen komt erin op het hoogste punt, in het scheidingspand, “bief de partage’. Daar in de buurt zijn reservoirs aangelegd, waarin het water van kleine riviertjes, beekjes wordt verzameld. Dreigen die op te raken dan worden maatregelen genomen. De eerste is altijd  ‘regroupement’ van de boten in de sluis.  Echt bedacht door iemand achter een bureau, want 20 minuten wachten op een andere boot die nooit komt, zoveel scheepvaart is er niet. Als volgende stap wordt het waterniveau verlaagt, eerst van 2,00 meter naar 1,80, dan naar 1,60, en als laatste  een vaarstop.  Op  het Canal lateral  à la Loire is de vaardiepte nu 1,60 meter.  De Gairloch steekt ca 1 meter diep, maar mijn beide schroeven zijn wel het diepste punt.  Dat gaat wel tot je iets in schroef krijgt.  De linker motor ging erg schudden.  Het kon ook iets zijn met de schroefas. In Gannay was een  ‘chantier navale’, van een Engelsman. Daar kon de boot even uit water voor inspectie. D.w.z. 400 euro voor uit het water en nogmaals 400 euro voor er weer in + het arbeidsloon.  En ik mocht nog van geluk spreken, vorig jaar rekende hij 500 euro!  Ik heb een afspraak gemaakt in St Jean de Losne bij Blanquart. Even in de takels, schoonmaken en er weer in  voor 300 euro. Op één motor ben ik verder gevaren naar de Saône. Eindelijk op ruim water was het bijgeluid  van de linker motor minder geworden en na een paar keer flink achteruitslaan kwam het laatste deel witte plastic  boven water ! En was het probleem over!

 

         JUF  FIEP  GEEFT  LES

Terug aan boord hebben wij een grote rode ton  gevuld met water neergezet voor Fiep. Het liep anders dan wij gedacht hadden. Er klonk opeens  : “Ik ben de Juf en jullie moeten raden of iets gaat drijven of zinken “. We konden nog net onze telefoons redden, maar verder is alles in de waterton terecht gekomen. En je krijgt een kijkje hoe het op de crèche er aan toe gaat en dat Fiep graag Juf  speelt!

 

                          NEVERS  PLAGE

Wij zijn van Chitry naar Nevers gevaren. Een vaste bewoner van die haven was zo aardig om mij naar Chitry te rijden om mijn auto op te halen. Nadat de boot opnieuw gefoerageerd was  hebben wij de auto terug naar Aalsmeer gebracht. Een paar dagen later reden  Noortje, Robbert en natuurlijk Fiep ons terug in hun auto naar Nevers. Varen en sluizen met een driejarige aan boord leek ons geen goed idee. In een dode arm van de Loire was het zand omgetoverd tot Never Plage, je kon het water in en er waren zelfs twee  strandwachten.  Met een schepje, emmertje en een bootje was Fiep erg  tevreden en iets verder op hebben wij haar geleerd platte steentjes te keilen over het water.  Het bootje moest en zou zinken. En kijk eens op de brug ! Lopen daar niet Rafa met hun baasjes Cees en Marry ? Eindelijk ontsnapt aan de Spaanse lockdown op weg naar Nederland kwamen zij bij ons langs in Nevers.

LES VOÛTES DE LA COLLANCELLES

Na het Canal du Midi is het Canal Nivernais het drukst bevaren kanaal van Frankrijk.  Denk daarbij niet direct aan de Vecht bij ons op een zonnige zondagmiddag. Vooral in juli/augustus varen er huurboten, dat is meer lastig dan druk  Het pand van het hoogste punt bij het meer van Baie door de Voûtes (gewelven)  de la Collancelle  is één van de mooiste stukken kanaal van Frankrijk. Het verbind het bekken van de Seine en de Loire met elkaar.  Dwars door 4 km lang hardsteengebergte van Collancelle zijn 3 tunnels gegraven van 758 meter, 268 meter en 212 meter, verbonden met   ‘openluchtspleten’. Als of er met een slijpsteen een V-vormige groeve is geslepen. Begroeid met mos en planten en boven op de randen grote bomen. Eind 18^e eeuw hebben 1200 man hier met handwerk dit kunstwerk volbracht.  De bouw heeft weliswaar 100 mensenlevens gekost, maar het resultaat is adembenemend mooi.  De doorvaart wordt tegenwoordig geregeld met verkeerslichten want het is éénrichtingsverkeer, zo smal is het. De tunnels zijn niet verlicht en dat heb ik geweten. Zoals altijd controleer ik mijn schijnwerper, die deed het  en daarna het rood/groen licht. Aan dat laatste heb je natuurlijk niet zo veel, maar het wordt wel vereist.  Had ik dat maar niet gedaan, in fel zonlicht is moeilijk te zien of ze het doen. En uit fel zonlicht vaar je een donkere tunnel in  met een schijnwerper…..die het niet doet !  In de verte zie je een wit stipje.  Stoppen en binnen snel een zaklantaarn zoeken.  De boot heeft helaas door deze manoeuvre krassen aan één zijkant. Met een sterke zaklantaarn ging het verder goed, Achteraf bleek in het rode licht kortsluiting te zijn.. Een klusje voor van de winter dan maar. Men begrijpt dat er in de tunnel een pittige woordenwisseling plaats vond met Elsbeth om nou eindelijk het juiste knopje in te drukken ! De tekening bij dit verhaal heb ik uit nood zelf moeten maken ! 

ELSBETH  HEEFT  NOG  EEN WENSJE

 

Onze auto hadden wij nog ter beschikking. En ondanks dat wij de Basiliek Saint-Marie-Madeleine vroeger al een paar keer bezocht hebben, was het een wens van Elsbeth om dat nog een keer te doen. Vézelay ligt 30 km van Chitry vandaan. Vorig jaar kwamen wij er langs. De parkeerterreinen waren  vol en overal stonden touringcars geparkeerd. Doorrijden dus.  Wij waren dit jaar half juni net in Frankrijk en  toeristen waren er amper, dé kans om Elsbeths wens in vervulling te doen gaan.  Rond 850 ontstond daar een Benedictijnenklooster, onder toezicht van Cluny. Een paar honderd jaar later beweerden de monniken dat de beenderen van Maria Magdalena naar Vézelay gebracht zijn vanuit Sainte Marie de la Mer in de Camargue. In die tijd bestond  door overlevering het verhaal dat  in Palestina destijds een bootje de zee op is gestuurd met 3 Maria’s, de ‘echte’ , Maria Magdalena en een Maria met donkere huidskleur. Deze laatste wordt in de Camargue  door Roma-zigeuners  daar nog altijd vereerd. Maar dat de relikwieën van Maria Magdalena of hoe je dat ook wil noemen naar Vézelay gebracht  zouden zijn maakte van dit stadje een groot bedevaartsoord. Het werd ook een  beginpunt van de bedevaart naar Compostella. Het kerkje van  de Benedictijnen kon deze toeloop niet aan, er moest een grotere kerk komen, het begin van de  beroemde Basiliek, die  helemaal los kwam te staan van de invloed van Cluny. Waar nepnieuws in vroegere tijden al toe kon leiden….  In 1120 brandde de kerk uit,  meer dan duizend pelgrims kwamen om. De kerk werd herbouwd, de pelgrims bleven komen.  Later heeft Violet-le Duc de kerk gerestaureerd in zijn huidige staat. Een parel van Romaanse architectuur.  Daar stonden wij dan, alleen, midden in deze prachtige kerk met  stoeltjes op corona-afstand van elkaar en  met nog 4 andere bezoekers… een belevenis die wij niet snel zullen vergeten.

                 MILIEUVRIENDELIJK                      

          AFVALBELEID

De staat Frankrijk bestaat uit een aantal regio’s. Elke regio telt een aantal departementen. Elk departement telt een aantal arrondissementen. Elk arrondissement bestaat uit een aantal gemeenten.  Genoeg  overheidsinstanties dus om uitgebreid  met elkaar over van alles te vergaderen Niet alleen bij ons, maar ook in Frankrijk wordt er serieus over nagedacht hoe het afval zo milieuvriendelijk te scheiden.  Zo heeft het arrondissement, waar Chitry onder valt, erg zijn best gedaan. Zij geven een boekje uit van 15 pagina’s  hoe je afval te scheiden en de inwoners kunnen bij het gemeentehuis rose en gele doorzichtige zakken krijgen/kopen. Vorig jaar stond in de haven een grote container voor de pleziervaart, altijd vol ook met ratten en  met veel zakken ernaast.  Elke vrijdagochtend rond 4 uur werd je wakker van het gepiep van een achteruit rijdende vuilniswagen en werd de container met ratten en al geleegd. Rond 8 uur was het een gaan en komen van auto’s naar achterin  de haven op het jaagpad ( waar eigenlijk alleen de VNF mag rijden ! ) en om  9 uur  kon de deksel van de container al niet meer dicht.  De mensen waren het rose en gele zakkengedoe beu. Want als er in die doorzichtige zakken iets zat wat er eigenlijk niet in mocht…. Dan bleef de zak op straat staan met een sticker erop !  De volgend keer  werd die opengemaakt en bij het vinden van een adres volgde een forse boete. De rose zak is bestemd voor plastic, maar als dat plastic gemaakt was van polystyreen, dan had het toch in de gele gemoeten etc. Kortom een foutje is snel gemaakt.  Bij terugkomst dit jaar was de container verdwenen, vervangen door een container voor glas en één voor papier, karton mocht daar dan weer niet in , zelfs geen verpakking van paracetamol. Die moest je brengen naar de milieustraat… Wij als boottoeristen in Chitry konden in de supermarkt alleen de gewone grijze zakken  kopen en stopten die uit armoe maar in afvalemmers naast bankjes in parkjes.  Onze matrassen konden we ook niet kwijt, de milieustraat is er alleen voor inwoners. We hebben ze met een kartelmes in stukken gesneden, in grijze zakken gedaan en zijn die in een milieu-sympathieker  arrondissement verderop kwijtgeraakt.

       BEESJES, BÉÉEESJES !

  

Bij het ‘uitpakken’ en schoonmaken  van de boot kwamen we heel wat ongedierte tegen. Onze langere afwezigheid en het warme weer had hen goed gedaan. We hadden al veel wespen rond de boot gezien en bij het weghalen van het dekzeil van het achterdek kwamen we twee wespennesten in wording tegen, die voorzichtig met de pikhaak in het water verdwenen. In de keuken, vlakbij onze slaapkamer liepen veel mieren en andere soorten dieren rond. Dat riep om drastische maatregelen. Alle kleren, beddengoed  werd in een wasmachine bij 60 gr gewassen. Matrassen weg, maar dat plan hadden we toch al eerder. Enkele mierenlokdozen geplaatst en de keuken, slaapkamer goed schoongemaakt met een bij de Bricomarché gekochte stoommachine. Slapen deden wij achter. We zijn enkele grote beddenzaken in de buurt afgegaan voor nieuwe matrassen, die hadden alleen showmodellen. Alles gaat daar op bestelling. Ze worden in België en Duitsland gemaakt. Dankzij Corona was de levertijd opgelopen tot minimaal september… Dan is er maar één oplossing : IKEA  !  Dijon of Orléans was ons te ver, rijtijd ruim 2.30 uur heen en dan weer terug. Het werd Clermont Ferrand, op 2 uur rij-afstand. Je krijgt de matras zonder lucht mee, die past dan prima in de auto.  En nadat we de hoeken hadden afgesneden ook prima in de boot.