OUDEWATER

 

Dit oudste stadje van het Groene Hart  (stadsrechten rond 1265)  met de grootste monumentendichtheid van Nederland  werd welvarend door de touwindustrie en beroemd door de Heksenwaag. In 1545 gaf keizer Karel V aan Oudewater als enige stad in Europa het privilege voor een eerlijk weegproces. Toen later de heksenvervolgingen begonnen werd de goederenwaag ook gebruikt ‘om heksen te wegen’. Slechts 13 mensen hebben dat ooit gedaan en er kon bij allen uitgesloten worden dat zij op grond van hun gewicht heks waren. Tegenwoordig kan men dit als toeristenattractie nog steeds laten doen om een ‘Certificaet van Weginghe ‘te krijgen. Maar waar Oudewater bij onze leeftijdgenoten bekend om is zijn de buitenopnamen van SWIEBERTJE. Hij werd achtervolgd door veldwachter BROMSNOR.  Bij de St Michaëls kerk krijgt hij hem te pakken en sluit hem op in de gevangenis. Dat is  de kelder onder de trappen van het Raadhuis! Nog steeds terug te zien op YouTube !

 

                 WASDAG  IN  MONTFOORT

Het volgende stadje waar je langs vaart is Montfoort. Winkels en restaurants genoeg en ook een  70-tal aanlegplaatsen voor passanten met hun boot. Aanleggen is gratis en bij het zwembad kan je muntjes kopen voor de enige wasserette langs de Hollandse IJssel. Die is in de zomer bijna 24 uur per dag in bedrijf. Er ligt geen boot waar geen was buiten hangt te drogen !

 

            ZOEK  DE  VERSCHILLEN

 

We zijn nog steeds in de buurt van Amsterdam en  werd  telefonisch een nachtje oppassen op kleindochter Fiep geregeld.  De Gairloch in jachthaven Marnemoende in IJsselstein achterlatend werden we per auto opgehaald en de volgende dag weer teruggebracht. In de tijd dat wij Fiep niet meer gezien hebben, heeft ze een boel bijgeleerd : zie de verschillen!

 

                  NAAR  DE  WASTOBBE

Na de Hollandse IJssel en een stukje Merwedekanaal kom je via een sluis op het Amsterdam-Rijn kanaal.  De sluismeester vroeg of ik overstak naar Utrecht of koos voor de wastobbe. Daarmee bedoelde hij het eindeloos hotsen-klotsen van het water door de golven tegen de steile damwanden. Wij kozen voor de wastobbe en wat hij niet wist : via de app Marine Traffic had ik al gezien had dat er weinig scheepsvaart was  richting Amsterdam. Geen oplopers en de  tien  km lange tocht verliep probleemloos.

 

                           DE VECHT

Ter hoogte van Maarsen verlaten we via een openstaande sluis het Amsterdam-Rijn kanaal en zijn wij op  de Vecht. We varen door naar Breukelen. Het is opvallend rustig met boten. Dat komt door een stremming bij de verkeersbrug in Vreeland, zo horen we later.  Die is stuk en men wacht op een onderdeel. En dat kan één, misschien twee weken duren! Gelukkig zitten we niet in Frankrijk. Want als daar zoiets gebeurt zit je echt gevangen. Je kan alleen het kanaal terugvaren. We zien het een paar dagen aan, anders gaan we de wastobbe weer in. We fietsen met veel plezier langs hoge bomen, hagen, hekken, rododendrons, hortensia’s, overtuinen en de fraaie buitenplaatsen..

 

                             VIJFHUIZEN

 

Na de Vijfhuizerbrug mag je bij de rechteroever aanleggen. Met uitzicht  op Zuid-Schalkwijk en aan de overkant op dit rustige dorp onder de rook van Haarlem. De volgende dag is een zonnige zondag,  het wordt ruim boven de 25 graden. En dan is het sloep-op en sloep-af langs onze boot. Verderop is een zwemplek, waar door jongelui veel gebruik van wordt gemaakt. En zij springen vanaf de brug in het water met toestemming van de bruggenwachter.  Rond elf verschijnen de eerste sloepen vol kussens, een koelbox en schaars geklede dames met een wit glas in hun hand ( prosecco!) vrolijk keuvelend met de schipper. Die dag passeert ons een eindeloos lange rij  sloepen van allerlei prijsklassen. Rond vier uur zien wij ze terugkomen. De dames languit voorover liggend of uitgeput hangend in de kussens. Wij kunnen dat zien van af ons achterdek. Een heel verschil met Frankrijk waar op een zonnige zondag een paar boten langsvaren, sloepen kennen ze niet. Op zondag picknickt en barbecuet  men met de familie langs de kant van het kanaal.

 

             DE  HEER  EN  MEVROUW  P.

 In Vijfhuizen besloten we vanwege een mogelijk motorprobleem terug te keren naar Aalsmeer, slechts 4 uur varen. Het probleem viel gelukkig mee en de volgende dag vervolgden wij onze tocht nu de andere kant op van de ringvaart.  We legden aan tegenover het huis van de familie P. in Oude Wetering  bij de Sprengkerk. Zij zijn oude bekenden van Elsbeth’s vader. Als wij in onze vroegere boot, de Orient, langs voeren, zagen ze ons altijd van verre aankomen en viel er niet aan te ontkomen om aan te leggen. En zo werden we altijd zeer gastvrij onthaald op de koffie of op de borrel. Helaas zijn zij allebei overleden. Het huis staat er nog, er lijkt niets veranderd. Alle lampenkappen, die voor ieder raam stonden en  waarover mevrouw P. altijd trots vertelde dat zij ze zelf bekleed had na een succesvolle cursus lampenkappenbekleden , zijn alleen verdwenen. Toen ‘s- ochtends tegenover ons nieuwe damwanden het water in getrild werden en het metselvoegwerk tussen de stenen van de Sprengkerk vakkundig met een slijptol werd verwijderd en de gemeente het nodig vond de straat met bladblazers schoon te blazen en het was pas 8 uur, zijn wij ijlings vetrokken.

 

                                GOUDA

Via een afslag van de Gouwe kan je vlakbij  het centrum van Gouda aanleggen. Het liggeld is fors en de elektriciteit valt vaak uit en moet je bij de ‘laadpaal’ op een knop drukken om dat te herstellen. Je kan ook doorvaren en na de sluis links af de Hollandse IJssel op. Direct na  de Waaiersluis mag je 3x 24 uur gratis aanleggen.  Vijf minuten fietsen en je bent ook in centrum Gouda. Je fietst over een hoge dijk langs de rivier. Beneden ligt een wijk met gedateerde flatgebouwen en twee supermarkten. Verderop sla je rechts af naar één van de grachten en je staat op de markt. De volgende dag lazen wij dat in voornoemde wijk enkele jongelui mensen bedreigt hadden met een pistool. Deze melden dat aan de politie die met een arrestatieteam met kogelvrije vesten deze jongelui aan hielden op de Guldenbrug, die wij een kwartier eerder gepasseerd hadden. Gelukkig boden ze weinig weerstand. Ze hadden zwart beschilderde waterpistolen in hun handen. Net echt! Ze kwamen er met een waarschuwing vanaf. Dit spektakel hadden  zijn wij misgelopen.

 

                  HAASTRECHT  deel 1

 

Na Gouda leggen wij aan in Haastrecht, waar het riviertje, de Vlist, komende van Schoonhoven voeger uitmondde in de Hollandse IJssel. We legden aan tegenover een tuin met een enorme rode beuk. Daarachter een gebouw in de steigers. Het is het museum Paulina Bisdom van Vliet. Zij overleed op 1 juni 1923 en was de laatste telg van de familie. In haar  testament bepaalde zij dat het familiehuis als museum zou worden ingericht. En dat is het sindsdien altijd geweest. Helaas is het nu gesloten voor onderhouds- en restauratiewerkzaamheden. In het koetshuis ernaast is een tijdelijke fototentoonstelling over het museum. Dat geeft een duidelijk beeld van de weelde en smaak van met name de laatste bewoners van  het grote patriciershuis, waar drie  eeuwen lang deze familie gewoond heeft. Paulina was 41 jaar toen zij weduwe werd en heeft sindsdien veel gedaan voor het verenigingsleven in Haastrecht. Dankzij haar kwam er een toneel- zang- en gymnastiekvereniging en een orkest. Zij stelde geld beschikbaar voor de huisvesting van deze verenigingen. Dat werd het " Kunst- en Sportgebouw Concordia".  Hoewel haar naam ‘Bisdom’ suggereert dat ze ‘goed ‘ katholiek was, ergerde zij zich als ‘goed’ protestant om vanuit haar huis  uitzicht te hebben op de katholieke kerk. Concordia is zo groot en hoog gebouwd dat dit probleem werd opgelost! De heropening van het museum is voorzien  begin 2022. Of de rode beuk dat nog mee zal maken is twijfelachtig. Grote takken zijn afgebroken en de bast is omgeven met jute. De in 1694 geplante boom zal binnenkort weggehaald. Het ziet er nu uit als een grote kale olifantspoot met verband rondom. Bij het testament van Paulina zat ook een klein kistje, dat 100 jaar na haar dood mag worden geopend. Over 2 jaar weten we meer!

 

                   HAASTRECHT deel 2

Bij de gedempte sluis, waar eens de Vlist in de Hollandse IJssel uitmondde, sta ik voor een bord met informatie over de oude situatie. Opeens staat er een fietser naast me die zegt : ‘Ik zie dat U het bord aandachtig leest en geïnteresseerd bent. Ik kan U een privérondleiding geven in het museum ‘Het poldergemaal ‘of in de boezemmolen nr 6 met de grootste wiekslag van alle molens in Nederland, ik heb de sleutel van beiden.” Dat aanbod slaan wij niet af en spreken af voor de volgende ochtend om half tien bij zijn woning. Hij bleek de buurman te zijn van Paulina ! Een groot doktershuis, want onze rondeider was gepensioneerde huisarts. Op weg fietsend naar de molen wordt hij door iedereen begroet. “Die heb ik nog ter wereld gebracht, en wijzend díe ook “! Aangekomen bij boezemmolen nr. 6  vertelt  hij gepassioneerd over de herbouw van de molen, die hij namens de stichting Het Zuid-Hollands Landschap, de eigenaar, begeleidde. Hij was vol lof over het vakmanschap van de timmerlui. Volgens Elsbeth is hij een ‘topdokter’ ! Hij vertelde ook een depressieve patiënt naar tekenles te hebben gestuurd. En als zij niet durfde dan ging hij mee. Dat heeft hij ook nog gedaan ook. Via de mail stuurde hij enkele voorbeelden op van zijn werk. Daar was Elsbeth enthousiast over. Ons bezoek aan  Haastrecht zullen wij niet gauw vergeten.

 

            WAAR  LIGT  DE  BOOT  NU?

 

Deze vraag is ons afgelopen maanden vele malen gesteld. Vorig jaar heb ik de Gairloch vanuit midden-Bourgondië, uiteindelijk via de Rijn, terug naar Aalsmeer gebracht. Ik voorzag voor dit jaar weer de nodige reisproblemen vanwege Corona. En die zijn uitgekomen. We zijn blij dat onze boot vlakbij ons huis ligt. Aan het eind van een erf vol kassen op de Uiterweg.  Je kan je auto vlakbij de boot parkeren.. Eén boot springt eruit qua kleur. Wie in Aalsmeer kent niet die kanariegele boot , tussen de  twee rieteilandjes? 

 

           EN  WAT  IS  ONS UITZICHT ?

Wij liggen naast de het grootste schip links, met uitzicht op de Kleine Brug, de verbinding met de Grote Poel, oftewel de Westeinder plas. Vanaf ons achterdek kijken wij tussen de twee rieteilandjes door uit over de Kleine Poel, recht tegenover de Kleine Brug, de doorvaart naar de Grote Poel, de Westeinder. Afgelopen winter schaatste iedereen nog langs onze boot. Nu varen en zwemmen ze op gepaste afstand langs. Wat varen betreft, wij blijven dit jaar in Nederland. Geen Tour de France dit jaar voor ons, maar een Ronde van Nederland. Varen langs oude plekken, waar wij met onze salonboot de Orient vroeger kwamen en bezoeken familie en bekenden.  Pas eind september hopen wij weer terug te zijn in Aalsmeer.

 

           GAIRLOCH   BIJ  EEN  EILANDJE

 

Het is nu niet meer voor te stellen maar eens was het rond Aalsmeer zeer bosrijk. Uit plantenresten in een waterrijke omgeving ontstaat in de loop van duizenden jaren veen. Het hout boven de grond voor verwarming in de winter raakte op en  toen men ontdekte dat brokken plantenresten uit de natte bodem en gedroogd op het land een prima goedkope brandstof was voor verwarming ging men dit afgraven.  Dit afgraven heet vervening, een foute naam eigenlijk. In Amsterdam was er in de Gouden Eeuw veel behoefte aan brandstof.  En ook aan verse groente en fruit zoals aardbeien. Aalsmeer leverde beiden. Door de afgravingen ontstonden grote meren zoals  b.v. de Stommeer, de Hornmeer en  de Legmeer, dat zijn nu woonwijken. En de Westeinder bleef gelukkig vol met water.. Maar: meer water door turfwinning betekende minder land voor groenteverbouwing. Dat leidde tot inpoldering van voornoemde ‘meren’. Alleen de Westeinder ( gelukkig) niet.  De Haarlemmermeer was er al, een groot meer tussen Leiden, Haarlem en Amsterdam. De Westenwind is overheersend en toen door afkalving het dorp Aalsmeer dreigde te verdwijnen, zoals met de dorpen Rijk en Burgerveen was gebeurd, is er een dijk gemaakt van Aalsmeer naar Leimuiden en Oude Wetering. Dat werd de Westeinderdijk, die later aan beide zijden werd bebouwd. Maar deze dijk hield het niet, in 1870 werd het laatste houten huis op twee  boten ‘verhuisd’ naar de Uiterweg. De Westeinderdijk is nu de Westeinderdijksloot. Met uiteindelijk veel eilandjes erom heen. In privébezit, en in gebruik als seringenakkers of voor recreatie. Veel later is ook de Haarlemmermeer ingepolderd. Voor de Westeinderdijk kwam dat te laat. Na een proefrondje op de Westeinder met de Gairloch mochten wij aan leggen aan het eilandje van de buren uit de haven. Sociale controle in Aalsmeer is niet mis. Er werden vele foto’s gemaakt van onze boot en later hoorden wij dat de eigenaren appjes kregen met foto dat er vreemden aan  hun eiland lagen!

 

      OOSTEINDE,  RECREATIESTEIGER, TAKKADE

 

De volgende dag voeren wij via de ringvaart naar de Oosteinderpoel, bij de Jac Takkade. Er zijn steigers gemaakt, waar je met je boot 48 uur mag liggen. Aan de andere kant zijn KLM-hangars. Qua vliegtuiglawaai eigenlijk een vrij rustige plek. Wij hebben er twee dagen gelegen. Hoewel honden daar moeten zijn aangelijnd, stoppen er sloepen om onderweg hun hondje los te laten om ergens hun behoefte te doen.. En na de middag komen een vijftiental jongeren er zwemmen. Ze springen tussen de boten in het water en kunnen er elders gemakkelijk weer uit. Weinig overlast, ze gaan uit het water op het gras verder met hun conversatie. Rond 17.00 uur verschijnt iemand met een grasmotormaaier, vindt afval her en der en zegt tegen de kids : ‘voortaan alles op ruimen en mee te nemen  : morgen kom ik terug’! Maar nergens is een afvalcontainer te bekennen. Er staat een bord, dat  vanwege gemeentebezuinigingen je  wordt verzocht het eigen vuilnis mee te nemen! Onder dat bord stapelen de vuilniszakken en dozen zich op. Langs een dwarse kade liggen vier bootjes, waarvan de eigenaren geen woord Nederlands spreken. Je hoort een dreunende discobeat komen vanuit één van deze bootjes.  Om vier uur komen twee BOA’s langs. Iedereen vlucht naar één boot. De BOA’S vinden niemand aan boord en de laatste boot, waar iedereen  zich schuil houdt speelt een vrouw met een waterpistool met 2 grote honden, niet aangelijnd natuurlijk, die grommend daar helemaal gek van worden.  De BOA’s spreken haar aan, zij verstaat ze natuurlijk niet en zij trekken zich geïntimideerd  door het gegrom van de honden terug. Er wordt druk gebeld  en een uur later zijn er liefst vier (!) BOA’S. Zelfde tafereel, ‘taalprobleem’, zij doen niets, zien het aan  en druipen weer af. De volgende dag vertrekt één boot, hun  afval achterlatend op het gras maar komt in de avond laat weer terug ( water getankt waarschijnlijk).  Door omstandigheden varen wij 3 dagen later nogmaals langs deze plek : alle 4 boten liggen er nog steeds ! Als je regels maakt, 48 uur maximaal een ligplaats, handhaaf die dan !

 

                          AFSLAGJE  GEMIST

We vertrekken van de Jac Takkade achter een leeg binnenvaartschip aan. Dat is handig bij de Bosrandbrug en Schipholdraaibrug, Je mag er achteraan mee doorheen varen. Hij zal verderop rechts wel de Nieuwe Meer opgaan, richting Amsterdam. Maar dat doet ie  niet ! Het 80 meter lange schip blijft op de ringvaart en vaart tussen de woonschepen met naar buiten gesnelde bewoners door. Bij de eerste brug  van de snelweg wordt de kapitein nerveus en stuurt zijn vrouw naar buiten om te kijken of de boot er wel onder door kan, dat lukt. Al snel verschijnt de brug bij Badhoevedorp. Via de marifoon vertelt de kapitein dat hij waarschijnlijk een ‘afslagje gemist heeft, ik moet naar Zaandam’. Hij ziet de brug en vraagt naar de doorvaartbreedte. Dat is 8,50 meter, de FIDUCIE, zo heet de boot, is 8,20 breed. Heel langzaam vaart hij er doorheen. De bruggenwachter stelt nog voor de inham direct na de brug te gebruiken om te keren. Maar ook daar ligt het ook vol met woonschepen en de kapitein wil geen schade varen en vaart door. Na nog een brug van 8,50 doorvaartbreedte komt de FIDUCIE aan bij Halfweg. Na de brug is de haven van de suikerfabriek, ruim genoeg om zonder schade te keren. Alleen de doorvaartbreedte van de brug daar is 8,00 meter. De langwerpige zwarte rubbers, die langs het schip hangen  werden binnengehaald. Of de breedte van de FIDUCIE is kleiner dan 8,20 meter of de  breedte van de doorvaart in de brug is groter dan 8 meter. De kapitein weet zijn boot er door te persen! En na de brug ligt hij even stil in de haven van de suikerfabriek, om bij te komen waarschijnlijk, want hij moet ook nog terug !  Ik passeer hem, wens hem sterkte  en vaar door naar Vijfhuizen.  Uren later kijk ik op de App Marine Traffic. Het was de  FIDUCIE gelukt om wederom de bruggen te passeren, had nu wel de goede afslag gevonden en was eindelijk op de Nieuwe Meer aangekomen, richting Amsterdam.