deel 33

Op terugweg in Wolfsburg besloten wij naar aanleiding van verhalen die wij op onze reis hoorden toch een bezoek te maken aan de Autostadt van Volkswagen. De jachthaven ligt op 100 meter van de Volkswagen-Arena, het voetbalstadion van Vfl Wolfsburg, dit jaar kampioen van Duitsland en wij konden getuige zijn van de eerste Championleaguewedstrijd , tegen Moskou . Veel politie en stewards op de been. We zaten op de bank in de boot met dit uitzicht en konden aan het gejuich horen dat er gewonnen werd.
Acht jaar geleden was de wereldtentoonstelling in Hannover En in Wolfsburg (=Volkswagen) vond men dat zij op 60 km afstand daar ook iets konden doen. Maar dan van blijvende waarde. Zij hebben een soort evenementenpark uit de grond gestampt, eigenlijk zoals Wolfsburg zelf is ontstaan in de jaren dertig. Er moest toen een fabriek komen voor auto’s voor het volk. Hitler was gek op mobiliteit en was verrukt van het ontwerp van een wagen voor het volk, een ontwerp van n.b. een joods ingenieur Josef Ganz, die zelfs de naam Kever bedacht heeft ( dit verhaal wordt in de Autostadt niet verteld) . Het in beslag genomen idee is verder ontwikkeld door m.n. Ferdinand Porsche in de eind dertiger jaren. De fabriek begon ergens in een weiland, waar later een stad omheen werd gebouwd. Uiteindelijk een stad met 120.000 mensen : Wolfsburg. Met een energiecentrale van de fabriek die de gehele stad (nog steeds) van elektriciteit voorziet. De helft van de inwoners werkt in de fabriek( was een tijd zelfs 80%) en onlangs werd gevierd dat de stad al 70 jaar bestond. De Autostadt is inderdaad een bezoek waard. Niet alleen een tentoonstelling van alle auto´s door de jaren heen, maar ook het proces van ontwerpen : tien jaar vooruit denken tot de eerste auto van de band rolt. Er wordt veel uitleg over energie, milieu en auto’s´ weergegeven in interactieve animaties. Je kan in een bus/treintje een rondtoer maken door de fabriekhallen ( als je om 9 uur komt , kan je direct mee, anders uren wachten ). Verder staan er paviljoens van alle merken in bezit van Volkswagen zoals Audi, Seat, Skoda en zelfs Lamborghini. Er staan twee torens waarin elke dag weer 400 nieuwe Volkswagens staan te wachten op de nieuwe kopers van die dag. Als je in Nederland een Volkswagen koopt, kan je de nieuwe auto zelf afhalen in Wolfsburg, i.p.v. bij de dealer. Voor dezelfde afleveringskosten mag je dan in het 5-sterrenhotel Ritz Carlton op het terrein logeren, de Autostadt bezoeken en je rijdt de volgende dag in je nieuwe auto naar huis. Per dag zijn dat dus 800 nieuwe auto´s, zeggen ze. Er zijn rondleidingen in vele talen , ook in het Nederlands. Omdat wij de enige Nederlanders waren die dag , werden wij privé rondgeleid door een vrolijke Vlaming. Op onze vraag hoe hij als Belg in Wolfsburg terecht is gekomen was zijn antwoord : de liefde !

Op de terugreis zijn wij van plan die plaatsen aan te doen, waar wij op onze heenreis niet aangelegd hebben. Het stadje Burg b.v. Wij waren daar op de zondag tijdens de jaarlijkse feestweek . Het stadje is o.a. bekend van de vele torens, nu allemaal te bezichtigen. Op een berg stond een oude watertoren, waar op elke etage een tentoonstelling was ingericht over alle industrie van vroeger. Het begon destijds met leerlooierijen, later met handschoenenfabricage en de eerste schoenenfabriek van Europa stond hier. Na de Wende opgekocht door Salamander uit concurrentieoverwegingen, daarna ontbonden : tevergeefs want Salamander schijnt zelf ook niet meer te bestaan. Naaiateliers, waar voor de DDR alle legeruniformen werden gemaakt en 600 mensen werkten. Na de Wende geen werk meer dus opgedoekt, kwam niet in aanmerking voor Sanierungssubsidie. Met veel knip en plakwerk zijn deze tentoonstellingen in elkaar gezet in de trant : In de oude DDR-tijd was alles beter !? Veel medailles over werkprestaties van toen. B.v. voor dezelfde produktie, maar al op 10 december gehaald! Allemaal erg benepen weergegeven, komt hier het woord ‘Burgerlijk ‘ vandaan ? Maar… de omgeving rond Burg is belangrijk geweest voor de geschiedenis van heel Europa. De meeste namen uit die tijd kende ik wel, maar wist niet dat ze allemaal uit deze buurt kwamen . Catharina ( de Grote) komt hier vandaan : zij was de dochter van de graaf van Sachsen-Anhalt ( deelstaat, waar Burg onder valt), die trouwde met haar neef, de tsaar van Rusland. Uit deze streek komt ook Hans Herman von Katte. Hij was een jeugdvriend/minnaar van kroonprins Friedrich ( de latere der Grosse ). Toen hun genegenheid dreigde uit te komen wilden zij naar Engeland vluchten. Zij werden opgepakt en beiden ter dood veroordeeld . Von Katte werd terechtgesteld ( laatste woorden van hem : “De dood voor zo’n lieve prins is zoet !”) en Friedrich moest hierbij toezien van zijn vader ( Pruisische opvoeding !). De straf van zoonlief werd teruggedraaid. Hij heeft zich in een gedwongen en ongecosumeerd huwelijk geschikt. In zijn zomerpaleis Sans Souci in Postdamwaren geen vrouwen welkom.

In Burg zelf is Carl von Clausewitz geboren, die op 12e jarige leeftijd in het Pruisische leger terecht kwam. Later werd hij wereldberoemd door zijn militair strategisch leerboek : Vom Kriege. Na zijn dood is dit boek postuum uitgegeven door zijn vrouw. Dit boek is nu nog steeds op militaire academies verplichte kost. Hij leefde in de tijd van Napoleon, die na zijn terugtrekking uit Rusland achter de Elbe hier in de buurt bij Möckern zijn eerste kleine nederlaag in Europa leed tegen een Pruisisch-Russisch leger ( met Von Clausewitz) , korte tijd later gevolgd door Napoleon’s grotere definitieve nederlaag bij Leipzig ( de Volkerenslag).
Bismarck begon zijn politieke carrière in deze streek als dijkgraaf aan de Elbe voordat hij Staatskanzler van Duitsland werd. Eind van de 19e eeuw werd ten zuiden van Burg een groot militair oefenterrein aangelegd. Vele dorpen zijn daarvoor ontruimd op de Ginserheide, zo ging dat vroeger. Aan het einde van de tweede WO qua grootte verdubbeld om 80 mm kanonnen uit te proberen ( voor afstanden over 40 km) . In Magdeburg werden die gemaakt , hier niet ver vandaan, een stad met veel militaire staalindustrie, Krupp zat daar o.a. Vier maal ging zo’n knal goed , daarna ontplofte het kanon steevast ! Tegen het einde van de tweede WO zou de eerste straaljager van Duitse makelij (de Junkerfabriek stond in Dessau) hier gaan proefvliegen, er werd zelfs een landingsbaan op dit oefenterrein gemaakt. Toen de Engelsen hier lucht van kregen bombardeerden zij die baan. Overigens : volgens mijn zegsman, de havenmeester van de jachthaven in Burg, was er geen Duitse vlieger te vinden , die in zo’n snel en wendbaar vliegtuig durfde te vliegen. Het militair oefenterrein is er nog steeds. Nederlandse militairen houden hier nu jaarlijks 'lange-afstandsoefeningen ".
I In Sachsen- Anhalt, rondom het leuke plaatsje Burg, gebeurde dit allemaal in de 19e en 20e eeuw.

Aan de kanalen vanaf Berlijn richting Rijn zijn een aantal havens, waar het goed overnachten is. Dat hoor je van andere mensen onderweg. Zoals Genthin, Haldesleben, Wolfsburg, Hannover, Bad Essen en in een zijkanaal van het Mittelankanaal in Heidanger. Een rustige parkachtige jachthaven, waar ik letterlijk achter de geraniums zat. Op elke meerpaal was een bak van die bloemen gemonteerd ! Een grote stad op 7 km afstand is Braunschweig . Volgens de havenmeester goed te fietsen in een half uur. Maar hij had er niet bij verteld dat een groot gedeelte bergop was ! Braunschweig is en middeleeuwse Hanzestad, waar wij net te laat aankwamen om Angela Merkels toespraak op de markt te missen. Op elke boom hingen plakkaten van de CDU met foto’s van haar . Op één daarvan stond ze samen met ene Vera Lengsfeld, ookCDU-politica. Beiden ooit eens gefotografeerd met een diep decolleté , nu samen op een plakkaat met de tekst : Wir haben mehr zu bieten ! Op de terugreis haalden wij dat half uur wel, maar erg snel fietsen was er ook niet bij . Er waren al veel afgevallen bladeren op het fietspad.. Na al die maanden varen kregen wij zo door dat de herfst begonnen was.